Nieuws - Iepenloftspul Donkerbroek: prachtig schouwspel
"It moast myn kerel net wêze, ik hie him wat oandien" Na afloop van de opvoering van "De nacht fan de stroffelstienen" windt een wat oudere dame zich nog steeds op over boer Jacob Sikkema (Jan Nuwolt). Boer Sikkema, de rijke boer, die zijn knecht Stille Sake (Piet Kromkamp) slecht behandelt, en geen tegenspraak duldt van zijn vrouw Roefke (Ingrid de Vries) en dochter Geartsje (Aukje van der Weij). "Ik ha sein", de woorden van een trotse herenboer, die niets moet hebben van het lage arbeidersvolk dat het Tsjongerkanaal graaft. Een Poolse jongeman, Andreaz Kowalsky (Jan Reinders) is één van hen maar ook weer niet. Andreaz heeft gestudeerd in Leeuwarden, maar wilde niet bij vader in de zaak en koos voor het harde arbeidersleven, want hij wil ondervinden hoe hard dat leven is. Hij werpt zich op als strijder voor betere arbeidsomstandigheden voor de kanaalarbeiders. Het is eind 18e eeuw, de tijd van Troelstra en Domela Nieuwenhuis. Grote tegenstellingen tussen arm en rijk, maar het arme volk begint zich te roeren.
Prachtige lokatie maximaal benut
Andreaz en Geartsje worden verliefd en Andreaz raakt in een identiteitscrisis. Als één van de kanaalarbeiders is er geen toekomst met de rijke boerendochter Geartsje Sikkema, maar als hij voor Geartsje kiest wordt hij bij de kanaalarbeiders gezien als een verrader, een overloper. Als toeschouwer word je meegetrokken in de tijdgeest van het stuk. De prachtige locatie wordt maximaal benut. Plysje van der Berg (Goos de Jong), de dorpsveldwachter heeft het druk met de baldadige jeugd en fietst regelmatig door het beeld. Ruiters te paard, een rijtuig met paard, een hond, een geit, kippen, er is van alles te beleven. Knap is ook dat niemand zo maar iets doet. Overal is actie, maar alles heeft een doel. Het licht begeleidt de toeschouwer naar de taferelen, die belangrijk zijn voor het verhaal. Licht- en geluidseffecten verraden wanneer er weer een nieuwe dag aanbreekt. Wybrig Boerigter, Linda Delfsma en Jelle Terwal zingen live prachtige, door Michael Collins gecomponeerde, liedjes ter ondersteuning van de scenes. Kan het nog mooier?
De fatale nacht van de stroffelstienen
Een heus onweer met flinke donderslagen benadrukt de problemen, die de jong geliefden ondervinden. Boer Sikkema is faliekant tegen de relatie en verbiedt Geartsje om te gaan met de kanaalarbeider Andreaz. In het geheim blijven de geliefden elkaar zien en verder houden ze contact door elkaar briefjes te schrijven en die te verstoppen in een boom. Als Geartsje na een tijdje zwanger blijkt te zijn doet Andreaz een laatste poging om met haar ouders te praten. Ze willen trouwen, maar boer Sikkema, wil er niets van weten. Wanhopig als ze zijn besluiten Geartsje en Andreaz op een nacht weg te lopen. Maar dan is er een fataal ongeluk. Andreaz maakt op het erf lawaai en de boerin ziet hem aan voor een inbreker. Ze slaat hem met een pan, en Andreaz struikelt en valt met zijn hoofd op de "stroffelstienen". Hij is dood. Boer, boerin en knecht ruimen het lichaam en begraven het achter in het veen. Aan Geartsje vertelt men niets. Zij heeft niks gemerkt, en het lijkt dat Andreaz plotseling is vertrokken. Geartsje kan het niet geloven dat Andreaz haar zo heeft laten zitten. Ook de ouders van Andreaz, die een bezoekje brengen aan de Sikkema's, blijven geloven in de terugkomst van Andreaz. Wij weten allemaal beter. In de slotscéne drijft Geartsje met haar inmiddels geboren baby in een bootje het meer op de duisternis in. Een ongewisse toekomst tegemoet.....
Staande ovatie
Met een staande ovatie neemt het publiek afscheid van de spelers. Donkerbroek heeft zijn eigen Iepenloftspul, en wat voor één. Bijna 1600 toeschouwers hadden dit niet graag willen missen.
Jelle Terwal dankt alle vrijwilligers en sponsoren, die dit allemaal mogelijk hebben gemaakt. Voor regiseuse Tineke Nicolai is een droom uitgekomen. Iedereen is het er over eens: dit smaakt naar meer. Gelukkig hebben we de foto's nog. Pietsje Dijkstra, de huisfotograaf, schoot er vele. We hebben een selectie online gezet. Verder wordt er gewerkt aan een DVD met daarop een videoopname van "De nacht van de stroffelstienen". Ongetwijfeld binnenkort verkrijgbaar.
Tekst: Durk Poortinga
Foto's: Pietsje Dijkstra
Foto's vrijdag-zaterdag-zondag publiek
Een videoverslag van de Nieuwe Ooststellingwerver
Naar de website van Iepenloftspul Ontwijk
Geplaatst op: 14 September 2009