Nieuws - Uit ons verleden (4): Donkerbroek en de motorsport
Wordt Donkerbroek het ‘Assen’ (TT) van Friesland?
Deze keer een onderwerp uit ons meer recente verleden. Bij sommigen uwer niet onbekend, maar voor anderen nieuw. Wel, ik hoop dat beide lezersgroepen zich aangenaam weten te laten onderhouden met de navolgende regelen. Precies 40 jaar geleden was Donkerbroek even het middelpunt van de race-wereld!
Begin motorraces in Nederland
Op 11 juli 1925 organiseerde de ‘Motorclub Assen en Omstreken’ een race met een parcours over klinkerwegen langs dorpen in Drenthe. Het was de eerste wegrace in ons land, de start van de ‘TT Assen’. Al voor de 2e WO was de ‘TT Assen’ een succes. Het trok een toenemend aantal bezoekers. Na de 2e WO zette die ontwikkeling zich voort. Ik weet niet of u wel eens op het TT-circuit, met alles wat daar bij hoort, bent geweest, maar het is thans enorm groot. Ook spectaculair was en is de terugkeer van bezoekers aan de TT. Dorpen lopen half leeg om, tegen het einde van de middag, de ‘opgefokte’ motorrijders te zien voorbij ‘scheuren’. Ook in Donkerbroek. Bij het stoplicht staat het dan ‘zwart’ van de mensen.
Ongeduldig vraagt u: “Maar wat heeft Donkerbroek dan nog meer te maken met de motorsport dan wat in de vorige zin staat?” Hier volgt het antwoord.
Motorclub Ooststellingwerf (MCO)
Op 8-7-1970 meldt de Leeuwarder Courant: “De Motorclub Ooststellingwerf brengt zondag 9 augustus a.s. een primeur voor Friesland met het organiseren van wegraces op een circuit in Donkerbroek”. De MCO genoot al langere tijd bekendheid vanwege het organiseren van motorcrosses op het circuit Prikkedam. Omdat het circuit Tolbert enige jaren voor 1970 was afgekeurd waren er in het gehele Noorden geen wegraces meer gehouden. Wegrenners hadden echter behoefte aan meer startmogelijkheden. De MCO speelde daarop in en ging op zoek naar een geschikt circuit voor het organiseren van wegraces op motoren, een mini-TT .
Race-circuit Donkerbroek
Men vond dat circuit (zoals de Nieuwe Ooststellingwerver van 9-7-1970 bericht) “in de omgeving van het buurtschap ’t Hoogezand onder de rook van Donkerbroek”. En er valt nog te lezen: “Het circuit loopt voor een deel over de Balkweg en volgt dan verder de in uitstekende conditie zijnde ruilverkavelingswegen in dat gebied. Er zijn rechte stukken die zich goed lenen voor het ontwikkelen van hoge snelheden, maar daarnaast komen er ook talrijke bochten voor” (einde citaat). Het zgn. straten-circuit had een lengte van 5,4 kilometer en was inmiddels door de KNMV (een vereniging van en voor motorrijders) goedgekeurd. Helaas is het mij niet gelukt een plattegrondje van het circuit op te sporen. Ik had het graag hiernaast afgedrukt. Overigens, in het Zuiden des lands trof men in vele steden/dorpen ook van dergelijke straten-circuits aan. Op Internet is dienaangaande veel info te vinden. Helaas, nauwelijks iets betreffende Donkerbroek. Al gauw verschijnen er advertenties in de kranten waarin de wegraces op zondag 9 augustus 1970 worden aangekondigd. Een daarvan is bij deze tekst afgedrukt.
Veertig jaar geleden: races op 9 augustus 1970
Er komt nogal wat kijken voordat de renners van start kunnen gaan. De wegen moeten schoongemaakt worden, bochten ‘bijgeholpen’ en voor telefoonpalen in de berm (ja, die had je toen nog!) moest beveiliging met stropakken worden aangebracht. Het circuit kende vier toegangswegen, dus zijn er evenveel parkeerterreinen nodig. Men verwachtte grote belangstelling vanuit het gehele land. Omdat de renners voor een paar dagen naar Donkerbroek zouden komen (zaterdagsmiddags kon er op het circuit worden getraind) moest er een rennerskwartier worden opgeslagen. Enfin, genoeg te doen. Donkerbroek zal wel een beetje ‘op z’n kop hebben gestaan’. Temeer daar een stuntploeg van Seven Up zou komen om aan de officiële opening deel te nemen. De Leeuwarder Courant van 3-8-1970 bericht nog “Een parachutist springt namelijk boven het circuit om de KNMV-vlag aan te bieden”. Een heel spektakel dus.
Er werd gereden in 6 klassen, van 50 cc tot 250 cc en dan zowel nationaal als internationaal. Bekende renners van heinde en ver hadden zich aangemeld. Bv. Aalt Toersen (op Jamathi, links) en, sommigen uwer zullen zich die naam nog herinneren, Wil Hartog uit Abbekerke (op Yahama, midden), die zowel bij de 125 cc als in de kwart liter klasse meedoet en Jan de Vries (op Kreidler, rechts).
 |
 |
 |
Races groot succes
De races zijn een groot succes als we de kranten mogen geloven. We vinden ‘koppen’ zoals “Geslaagde races met veel publiek” en “Wil Hartog in Donkerbroek nationaal kampioen”. De Leeuwarder Courant van 10-8-1970 vult een halve pagina met een verslag, met uitslagen en meerdere foto’s van de renners-in-actie. Het regionale weekblad trekt zelfs een hele pagina uit voor verslag, uitslagen enz.. Op een van de bijgevoegde foto’s zien we de ronde-miss, ene Jannie Veenstra (wie kent haar nog?), de winnaar Wil Hartog een “overwinningskus” geven. Het zal je maar gebeuren! Er waren echter ook pechvogels. Zo vloog de eerder genoemde favoriet Jan de Vries (op Kreidler) al in de eerste ronde uit de bocht. De schade bleef gelukkig beperkt.
Eenmalig gebeuren
Van een herhaling van het gebeuren, laat staan van het vestigen van een traditie, is het niet gekomen. Uiteindelijk werd het circuit toch minder geschikt gevonden. Sommige stukken weg waren wel wat tè smal. De Motorclub Oosterwolde vond een nieuw circuit in de Weper onder Oosterwolde. Daar werden op 22-8-1971 de volgende MO-races gehouden. Enfin, in de annalen van de wegracerij in Nederland ontbreekt Donkerbroek niet. En nu, op deze plaats, is het gebeuren toch ook maar weer even aan de vergetelheid ontrukt.
Geplaatst op: 09 Augustus 2010