Nieuws - Uit ons verleden (9): Donkerbroek omstreeks 1900
Weet u hoe ons dorp er rond 1900 ongeveer moet hebben uitgezien? Ik hoor u ‘Ja’ zeggen, ‘want er zijn toch prentbriefkaarten uit die tijd’, zo vervolgt u. U hebt gelijk. Zelf heb ik er heel wat. Maar geven die kaarten een volledig beeld van ons dorp? Van het buitengebied zijn er geen plaatjes op prentbiefkaarten overgeleverd. Althans tot voor enige tijd geleden!
Want ………….
Oude kaart gevonden
Onlangs meldde zich een gerespecteerd dorpsgenoot bij mij. Hij toonde mij een ‘Carte Postale’ (= briefkaart) uit het begin van de 20e eeuw met op de voorzijde, onder ‘Groete uit Donkerbroek’, een uniek beeld van het buitengebied. Hij had die kaart voor een appel en een ei op een rommelmarkt gekocht. Een gouden aankoop. Zie de hierbij geplaatste afbeelding. Dat had u niet gedacht, hè, trouwens ik ook niet, dat ons dorp destijds omringd was door bergen, nou ja, heuvels. Waar zijn ze gebleven? Naar aanleiding van welke toekomstvisies betr. Donkerbroek afgegraven? Als u het weet mag u het zeggen.
De kaart nader beschouwd: de voorzijde
De voorzijde toont ons een landelijk tafereel met o.a. een boerenstulp aan een zandweg. Rechts van de boerderij zien we een hoog vierkant bouwwerk dat op een donjon lijkt. Als achtergrond die heuvels en een (typisch ‘Hollandsche’?) wolkenpartij. Rechts van het plaatje enige stengels met bloemen. Als je met je vinger over de ruiker glijdt (nee, natuurlijk niet op het scherm, maar op de originele kaart) dan voel je de stengels/bloemen. Ik heb niet kunnen achterhalen welke plant het is. Maar, misschien kan Graddus Schievink, schrijver over de natuur in onze dorpskrant, als hij deze regels heeft gelezen, uitsluitsel geven. Ik houd u op de hoogte. Rechtsonder valt te lezen: ‘Serie Manila’. Ra, ra. Zoeken op Internet mocht niet baten. Dus: contact gezocht met de ‘Vereniging Documentatie Prentbriefkaarten’ (VDP) en de Nederlandse Vereniging Van Prentbriefkaartenverzamelaars’ (NVVP). Hopelijk reageren ze en verkrijg ik info over de soort ‘Carte Postale’ waarover we het hebben.
De kaart nader beschouwd: de achterzijde (adreszijde)
De afbeelding daarvan hierboven leert:
- De kaart is vanuit ons dorp verzonden. Datum poststempel Donkerbroek: 27 januari 1906
- De kaart is verzonden naar iemand in Hemelum, dat ten Oosten van Stavoren ligt. Datum poststempel Bakhuizen: 28 januari 1906. Hemelum viel onder het postkantoor van het nabijgelegen Bakhuizen.
- De afzender is niet bekend. Wel de geadresseerde, nl. Mej. Antje de Vries, p/a Den Heer Sj. De Vries te Hemelum.
- In de linker bovenhoek zien we in 11 talen het woord ‘briefkaart’, zelfs in het Russisch.
- De afzender heeft een postzegel van 1 (één) cent op de kaart geplakt. Zoveel kostte het dus een kaart van Donkerbroek naar Hemelum te zenden. Kon je het niet voor brengen.
Tenslotte
Het blijft natuurlijk een curieuze kaart. Donkerbroek omringt door heuvels! Ik kom niet los van de vraag: waar zou de afzender/-ster van de kaart deze hebben gekocht? Misschien dat ik een volgende keer hierop terugkom. Ik heb nl. nog enige andere bijzondere prentbriefkaarten van ons dorp uit het begin van de vorige eeuw.
Een idee voor u? Print de voorzijde van de kaart op stevig papier, knip de kaart uit en …….. u hebt een prachtige kaart om iemand toe te zenden! Tot de volgende keer.
Geplaatst op: 01 September 2015