Geschiedenis
Van 1500 tot 1700
Pas begin 16e eeuw wordt ons dorp weer in documenten genoemd, bv. bij gelegenheid van de aanstelling van kerkelijke functionarissen. Daar lezen we ook dat de kerk gewijd is aan St. Laurentius en het altaar aan St. Maria. Inmiddels is een eind gekomen aan twee eeuwen “Vrije Natie der Stellingwerven”. Het wordt een grietenij van de provincie Friesland en in 1517 gesplitst in Stellingwerf-Westeinde en Stellingwerf-Oosteinde. Donkerbroek behoort tot laatstgenoemde.
Schans Breberg
Zoals bekend krijgt de Reformatie in deze eeuw pas vrij laat definitief vaste voet aan de grond in onze provincie. Nog in 1561 viel Donkerbroek onder het Bisdom Leeuwarden en in 1579 werd Lubbertus Alberti geïnstalleerd als pastoor in ons dorp. Lang heeft hij hier echter niet gewerkt. In 1580 vlucht hij (met vele andere pastoors) uit Friesland omdat hij weigert de ‘nieuwe’ godsdienst aan te 
nemen. De in 1568 uitgebroken Tachtigjarige Oorlog gaat niet ongemerkt aan Donkerbroek voorbij. In 1593 wordt er op last van Ûs Heit, de friese stadhouder Prins Willem Lodewijk, een schans opgetrokken in het buitengebied van het dorp, de schans Breberg. Deze maakte deel uit van een keten van verdedigingswerken in het Zuid-Oosten van Friesland.